Beleidsprestatie 5-2-2 Aanpak Bodemdaling (landelijk gebied)

Omschrijving

Groene Cirkels zijn aanjaagcoalities van marktpartijen, kennisinstellingen en overheid, waarbij vanuit een gemeenschappelijke droom, eigen uitvoeringsprogramma’s worden opgezet en andere programma’s gevoed om die droom dichterbij te brengen. Groene Cirkels heeft zo een katalyserende bijdrage aan een breed pallet van provinciale doelen: de economische positie van bedrijven, schone energie, duurzame teelt, gezonde bodem, tegengaan bodemdaling/stikstofemissie, biodiversiteit, circulariteit, emissieloos varen, plasticvrije- en palingrijke vaarwegen, gezonde groene steden en vitale landbouw met nieuwe verdienmodellen voor boeren. Er zijn drie Groene Cirkels met een lopend convenant en twee Groene Cirkels in opbouw:

1. Groene Cirkel Heineken (gestart in 2013) (Heineken, Hoogheemraadschap van Rijnland, Naturalis, Wageningen University & Research, Naturalis Biodiversity Center, provincie Zuid-Holland);
2. Groene Cirkel Duurzame fritesketen (Farm Frites, HAS-hogeschool, Wageningen University & Research, provincie Zuid-Holland) (gestart in 2019);
3. Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling (Zuivelfabriek De Graafstroom. Samen met provincie Zuid-Holland, Deltamilk, Rabobank, Waterschap Rivierenland en Wageningen University & Research) (gestart in 2019).

• Groene Cirkel De Tuin van Holland
• Groene Cirkel Gezonde Groene Stad

Er is in Noord-Brabant de Groene Cirkel Circulaire Suikerbietenketen en vanuit Groene Cirkel Heineken een zelfstandige Groene Cirkel bijenlandschap. Een overkoepelende coalitie (GC-familie) lobbyt op overkoepelende thema’s als volhoudbare landbouw en biodiversiteitstoename.

Financiële programmering 2022 – 2025

Met de Groene Cirkel aanpak kunnen we de energie en het oplossend vermogen uit de samenleving benutten, innovatieve, praktijkgerichte oplossingen bedenken en testen om vervolgens op te schalen en te borgen. Een marktpartij als katalysator binnen een ketennetwerk zorgt voor groot bereik en impact en de samenwerking met verschillende disciplines zorgt voor een grote realisatiekracht, hierdoor kunnen snel knelpunten worden opgelost en resultaten bereikt worden. Het gaat om opgaven waarbij elke partij afzonderlijk geen vooruitgang kan boeken.
Elke Groene Cirkel werkt onder een gemeenschappelijk Convenant en een uitvoeringsprogramma.

• Binnen de Groene Cirkel Duurzame Fritesketen (Farm Frites) wordt verkend of een greendeal diepe geothermie kan bijdragen aan de energieopgave van Farm Frites en Hellevoetsluis/Voorne Putten. Zo kan deze ontwikkeling een belangrijke bijdrage leveren aan de regionale energiestrategie van Voorne Putten.
• Binnen deze GC is via duurzame teelt, duurzame mobiliteit (door middel van bio-brandstof) en duurzame verpakkingen, een CO ₂ vrije friet ontwikkeld (‘Planet Positive Fries’) met de ambitie dit op te schalen. Dierenpark Burgers Zoo gaat deze CO ₂ vrije friet afnemen.

• De GC-netwerkinfrastructuur rond Farm Frites (Zuid-Holland) en Cosun Beet Company (Noord-Brabant) is een belangrijk onderdeel van het interbestuurlijk programma Vitaal Platteland in de Zuidwestelijke Delta. In totaal wordt zo’n € 9 mln (€ 4,3 mln Rijksmiddelen) geïnvesteerd in Duurzame Landbouw en Natuur en Recreatie. Ook wordt gewerkt aan een maatschappelijk perspectief Volhoudbare Landbouw in de Zuidwestelijke Delta.
• Binnen Groene Cirkel Heineken wordt gewerkt aan een klimaatneutrale transportroute. Dit betreft goederenvervoer over de weg, het water en verduurzaming van overslag in de havens. Het ZES-project gericht op emissieloos varen vormt straks een vliegwiel voor verduurzaming van de binnenvaart. Er lopen verkenningen naar Emissieloos rijden en een mest- en reststromen vergister. Verder richt het Convenant zich op het ecologisch inrichten van twee proefpercelen, klimaatbestendig Zoeterwoude en het onderhouden van het bijenlandschap Heineken. Daarnaast wordt gewerkt aan de opbouw van twee subcirkels rond respectievelijk een plasticvrije en palingrijke vaarweg.
• Binnen Groene Cirkel Kaas en bodemdaling wordt gewerkt aan nieuwe verdienmodellen voor de melkveehouderij, het verbeteren van de biodiversiteit en het tegengaan van bodemdaling. Hiervoor worden proeven gedaan met onder andere waterinfiltratie en kruidenrijke graslanden. Via de samenwerking met 200 boeren in de GC Kaas en Bodemdaling is € 4 mln Rijks- en Europees geld binnengehaald om proefvelden drukdrainage op te schalen van 10 ha naar 100 ha.
• In de droom van de Groene Cirkel Tuin van Holland staat Nederland bekend om een eetcultuur van wereldklasse én als koploper in voedselinnovatie. In 2030 is de culinaire geschiedenis van de Tuin van Holland vertaald in een toegankelijk menu van wereldklasse voor iedereen. Concreet wordt gewerkt aan de opbouw van een nieuwe coalitie aan de gebruikskant van voedsel als extra katalysator van de Zuid-Hollandse doelstellingen voor verduurzaming van de landbouw én Gezondheid. Hierbij horen samenwerking met de nieuwe Dutch Cuisine, Lancering van een Tuin van Holland menu in Noordwijk en impulsen naar inclusieve keuken die betaalbaar, divers, eerlijk en toegankelijk is.
• De droom van de Groene Cirkel groene Gezonde Stad is om de Zuid-Hollandse steden stevig en ambitieus te vergroenen om zo hittestress te verminderen, waterinfiltratie en biodiversiteit te versterken, stress-gerelateerde en welzijnsziekten te laten verdwijnen door beweegvriendelijke groene netwerken en de levensverwachting te verhogen. Gebouwd wordt aan een nieuwe coalitie en de baten van radicale vergroening worden door RIVM in beeld gebracht.

Van de € 0,755 mln in 2022 is 83% arbeidscapaciteit, dit betekent bij 5 cirkels een gemiddelde bezetting van 1,4 fte per cirkel. Daarnaast wordt per cirkel gemiddeld € 0,025 mln ingelegd als procesgeld, de partners dragen ook bij. Door het aanboren van andere geldstromen is in de afgelopen drie jaar met PZH middelen een multiplier gerealiseerd van € 19 mln = 1/25. Het verschil tussen 2022 en 2021 in de tabel komt door de overheveling van € 0,108 mln in 2020 naar 2021 door stagnatie in uitgaven (effect corona). In 2023 loopt een driejarige subsidieregeling (Topsector Call Agrifood) af en zal het beschikbare budget met € 0,05 mln afnemen.

Wat mag dit kosten voor dit product?